Tokamak reaktörlerine bir alternatif olarak geliştirilen Stellarator modelleri 1950’ler ve 60’larda popüler olmalarına rağmen tokamakın daha iyi sonuçlar elde etmesi ile gözden düşmüş ancak 90’larda tokamak ile yaşanan sorunlar nedeniyle yeniden gözden geçirilmişlerdir.
Stellarator, yapısal olarak tokamaka benzese de oldukça sıradışıdır, reaktör modelleri genel olarak 8 sayısına benzeyecek şekilde kıvrılmış ve uzatılmış birer donut şeklindedirler. Stelleratorlerin tasarımsal zorluğuna rağmen en büyük avantajı, toroidal akım üretimine gerek olmamasıdır. Wisconsin-Madison üniversitesinde ki Helically Symmetric eXPeriment (HSX)projesinde, bu tasarımın optimizasyonu ile uğraşılmaktadır. Avusturya’da da H-1 projesinde arge çalışmaları yürütülmektedir.
RFP
Tokamak reaktörlerinde, toroidal yönde manyetik alanlar, poloidal yöne göre daha şiddetliyken, “Reversed Field Pinch”te iki yönde de manyetik alanlar eşit şiddetlidir. Toroidal akımın yönü tokamakın tersidir. Manyetik alanların gücü, tokamakın 10 da 1’i kadar düşük olabilir.
Böylece hassas ve pahalı süper iletken mıknatıslara ihtiyaç olmaz. Plazma içinden geçen akım daha yoğundur. Bu avantajlara rağmen dezavantajları da kuvvetlidir. Plazma hapsi tokamakların ancak %1’i kadar verimlidir. Dış kabuğu iletken olmalı ve manyetik alan üretimi için yüksek miktarda elektrik akımına maruz bırakılmalıdır.
